1- دانشگاه محقق اردبیلی 2- دانشگاه محقق اردبیلی ، zahed@uma.ac.ir
چکیده: (53 مشاهده)
هدف:هدف پژوهش حاضر طراحی و اعتبارسنجی الگوی معلم‌رهبری در نظام تعلیم و تربیت بود. روش:این پژوهش به روش آمیخته اکتشافی انجام شده است. در بخش کیفی پژوهش از روش فراترکیب، برای شناسایی مؤلفه‌های معلم‌رهبری استفاده شد. جامعه آماری این بخش، شامل مقالات منتشر‌شده در حوزه معلم‌رهبری طی سال‌های 2012 تا 2024 است که 49 پژوهش به روش نمونه‌گیری هدف‌مند، با توجه به میزان ارتباط با موضوع و پرسش‌های پژوهش، روش مطالعه، زمان و زبان مطالعه و کیفیت انجام پژوهش انتخاب شدند. داده‌های کیفی با جست‌وجو در پایگاه‌های اطلاعاتی داخلی و خارجی گردآوری شدند. مقالات منتخب با استفاده از روش کدگذاری تجزیه‌و‌تحلیل شدند. پایایی کدگذاری‌ها با استفاده از ضریب توافق کاپا در نرم‌افزار اس‌پی‌اس‌اس 22 به مقدار 763/0 تأیید شد و روایی آن نیز به تأیید پنج نفر از اساتید آموزش عالی استان اردبیل رسید. بخش کمّی پژوهش، برای اعتبارسنجی الگوی معلم‌رهبری به روش هم‌بستگی مبتنی بر مدل معادلات ساختاری انجام شد. جامعه آماری بخش کمّی، شامل معلمان مدارس دوره ابتدایی شهر تالش به تعداد 658 نفر است که مطابق جدول مورگان، 243 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌های کمّی، پرسش‌نامه پژوهش‌گر‌ساخته است که روایی آن از طرف اساتید صاحب‌نظر تأیید و پایایی آن نیز به روش آلفای کرونباخ 89/0 محاسبه شد. داده‌های کمّی با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی و مدل معادلات ساختاری با نرم‌افزارهای اس‌پی‌اس‌اس 22 و اسمارت پی‌ال‌اس 24 تجزیه‌و‌تحلیل شدند. یافته‌ها:یافته‌های پژوهش نشان دادند که معلم‌رهبری در نظام تعلیم و تربیت دارای 5 مؤلفه اصلی و 15 مؤلفه فرعی است که عبارتند از: مشارکت‌جویی (همکاری جمعی، تسهیم تجارب و تصمیم‌گیری مشارکتی)، رشد و بهبود مستمر (بهبود یادگیری دانش‌آموزان، رشد حرفه‌ای معلمان، بهبود مدیریت کلاس درس و تدریس)، ظرفیت‌سازی (تسهیل تغییرات، حمایت همه‌جانبه و ارتباط فراکلاسی)، رفتار رهبری (توسعه چشم‌انداز، الهام‌بخشی و تأثیر و نفوذ) و اخلاق حرفه‌ای (ملاحظات اخلاقی، تعهد و قدردانی). نتیجه‌گیری: دست‌اندرکاران تعلیم و تربیت می‌توانند از این مدل، جهت کاربست معلم‌رهبری در مدارس و بهره‌گیری از مزایای آن استفاده کند.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله: ساير موارد دریافت: 1403/2/10 | ویرایش نهایی: 1403/3/12 | پذیرش: 1403/4/21 | انتشار الکترونیک پیش از انتشار نهایی: 1403/4/29
