:: دوره 7، شماره 3 - ( 1401 ) ::
جلد 7 شماره 3 صفحات 118-89 برگشت به فهرست نسخه ها
تبیین مبانی فلسفی مفهوم سعادت در نظام تربیت اخلاقی بانو مجتهده امین به منظور تدوین چارچوب نظری و دلالت های تربیتی آن
رعنا صباغ اسماعیلی1 ، مهدی سبحانی نژاد* 2، محسن فرمهینی فراهانی1
1- دانشگاه شاهد
2- دانشگاه شاهد ، sobhaninejad@shahed.ac.ir
چکیده:   (3413 مشاهده)
هدف: به «تبیین مبانی فلسفی مفهوم سعادت در نظام تربیت اخلاقی بانو مجتهده امین به منظور تدوین چارچوب نظری و دلالت­های تربیتی آن» پرداخته شده است.
روش: روش پژوهش، تحلیل اسنادی، تحلیل مفهومی و استنتاج بوده است، جامعه پژوهشی شامل تمامی منابع دست اول و آثار ایشان بوده که با استفاده از نمونه­گیری مفهومی و هدفمند بررسی شد، از فرم فیش­برداری برای مطالعه اسناد و مدارک استفاده شد و یافته ها نیز به صورت کیفی و مفهومی کدگذاری، مقوله­بندی و تبیین شدند. 
یافته­ ها: مبانی هستی­شناختی(وحدت شخصیه وجود، قائم بودن هر دانی به مافوق خود، متافیزیک محبت)، مبانی انسان­شناختی(بقای روح، تأثیر و تأثرات بین روح و بدن، سیر استکمالی) مبانی معرفت­ شناختی(کمال حکمت نظری و عملی، مراتب ادراک، تقدم علم بر عمل) و مبانی ارزش­شناختی(معیار ارزش­ها، عدالت، تلازم سعه اخلاقی و سعه عقلانی) تبیین شد و دلالت­های تربیتی نیز اعم از هدف غایی سعادت(حبّ و قرب به خداوند)، اهداف واسطه­ای(خودشناسی، خردورزی، اعتدال­گرایی و تحقق جامعه صالح)، اصول(اصل وحدت­گرایی، خودشناسی و درون­نگری، خودنظارتی، تلازم تزکیه نفس و تطهیر فکر) و روش­های تربیتی(روش­های مبتنی بر تکریم و محبت و روش­های تعقلی) احصاء و تبیین شد.
نتیجه ­گیری: ایشان در جایگاه یک فیلسوف-مربی فضیلت­گرای اخلاقی، نظریه اخلاقی­اش را با بحث از سعادت آغاز نموده است و در حقیقت، در نظریه اخلاقی ایشان، عقل و اخلاق ملازم با یکدیگر هستند در نتیجه، سعه عقلانی و سعه اخلاقیِ انسان به موازات یکدیگر در حرکت خواهند بود و سیر حرکت انسان در راستای دستیابی به سعادت حقیقی، منوط به تهذیب اخلاق، و تهذیب اخلاق منوط به تطهیر قوه فکریه است. 
واژه‌های کلیدی: بانو مجتهده امین، تربیت اخلاقی، دلالت تربیتی، سعادت، مبانی فلسفی. 
متن کامل [PDF 1381 kb]   (1493 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي - فلسفي
دریافت: 1401/7/9 | ویرایش نهایی: 1401/11/17 | پذیرش: 1401/9/10 | انتشار الکترونیک پیش از انتشار نهایی: 1401/9/30 | انتشار: 1401/11/17 | انتشار الکترونیک: 1401/11/17
فهرست منابع
1. امین اصفهانی. سیده نصرت بیگم. (1397 a). اخلاق و راه سعادت. قم: جامعه الزهراء علیهاالسلام، چاپ اول.
2. امین اصفهانی. سیده نصرت بیگم. (1397 b). روش خوشبختی و توصیه به خواهران ایمانی. قم: جامعه الزهراء علیهاالسلام، چاپ اول.
3. امین اصفهانی، سیده نصرت بیگم. (1397 c). معاد یا آخرین سیر بشر. قم: جامعه الزهراء علیهاالسلام، چاپ اول.
4. امین اصفهانی، سیده نصرت بیگم. (1394). مخزن العرفان جلد 1. قم: اکرام، چاپ اول.
5. امین اصفهانی، سیده نصرت بیگم. (1394). مخزن العرفان جلد 2. قم: اکرام، چاپ اول.
6. امین اصفهانی، سیده نصرت بیگم. (1394). مخزن العرفان جلد 5. قم: اکرام، چاپ اول.
7. امین اصفهانی، سیده نصرت بیگم. (1394). مخزن العرفان جلد 7. قم: اکرام، چاپ اول.
8. امین اصفهانی، سیده نصرت بیگم. (1394). مخزن العرفان جلد 8. قم: اکرام، چاپ اول.
9. امین اصفهانی، سیده نصرت بیگم. (1394). مخزن العرفان جلد 9. قم: اکرام، چاپ اول.
10. امین اصفهانی، سیده نصرت بیگم. (1394). مخزن العرفان جلد 10. قم: اکرام، چاپ اول.
11. امین اصفهانی، سیده نصرت بیگم. (1394). مخزن العرفان جلد 11. قم: اکرام، چاپ اول.
12. امین اصفهانی، سیده نصرت بیگم. (1394). مخزن العرفان جلد 12. قم: اکرام، چاپ اول.
13. امین اصفهانی، سیده نصرت بیگم. (1394). مخزن العرفان جلد 13. قم: اکرام، چاپ اول.
14. امین اصفهانی، سیده نصرت بیگم. (1394). مخزن العرفان جلد 14. قم: اکرام، چاپ اول.
15. امین اصفهانی، سیده نصرت بیگم. (1394). مخزن العرفان جلد 15. قم: اکرام، چاپ اول.
16. انصاری، مریم؛ محسنی پور، محمدصادق.(1397). بررسی دیدگاه دبیران دوره متوسطه پیرامون فرصت‌ها و تهدیدهای تربیت اخلاقی در نظام آموزشی. مسائل کاربردی در تعلیم و تربیت اسلامی. 3(1): 30-7.
17. باقری، خسرو.(1390). رویکردها و روش‌های پژوهش در فلسفه تعلیم و تربیت. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، چاپ اول.
18. بهشتی، سعید. (1390). کاوش هایی در فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی برمبنای شماری از دیدگاه های معرفت شناختی صدرالمتألهین. اندیشه نوین دینی. 7(26): 143-164.
19. حسنی. محمد؛ سرکارآرانی، محمدرضا. (1394). رویکردهای نوین در تربیت اخلاقی. تهران: مدرسه، چاپ اول.
20. خسروپناه، عبدالحسین. (16 بهمن 1392). نسبت عقل و عرفان در اندیشه بانو مجتهده امین. مشهد: سومین کنگره بین المللی بزرگداشت بانو امین. کتاب ایران. ایبنا، کد خبر 193431. https://www.ibena.ir/
21. دهقانی، مرضیه؛ امین خندقی، مقصود؛ جعفری ثانی، حسین؛ نوغانی، محسن. (1390). واکاوی الگوی مفهومی در حوزه برنامه درسی. پژوهش نامه مبانی تعلیم و تربیت. 1(1): 99-126.
22. رجالی، اعظم. (1393). اخلاق و عرفان دو شاخصه مهم بانو مجتهده امین. ایمنا.کد خبر 144346. https://www.imna.ir/
23. عطار، شیما؛ ناطقی، فائزه؛ عرفانی، نصراله.(1400). بررسی محتوای کتاب‌های درسی قرآن دوره متوسطه اول براساس شاخص‌های رویکرد اسلامی در تربیت اخلاقی. مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی. 6(2): 108-87.
24. غریبی، جلال؛ گلستانی، سید هاشم؛ جعفری، سید ابراهیم.(1393). مبانی ارزش‌شناسی تعلیم و تربیت چندفرهنگی. تدریس پژوهی. 2(1): 95-85.
25. فرمهینی فراهانی، محسن. (1390). تربیت در نهج البلاغه. تهران: آییژ، چاپ اول.
26. فقیهی، سیداحمد. (1393). روش های تربیت اخلاقی در المیزان. قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، چاپ اول.
27. کوشی، زهرا؛ موسی پور، نعمت الله؛ آرمند، محمد؛ محبی، علی.(1399). طراحی و اعتبارسنجی الگوی تربیت اخلاقی در دوره ابتدایی نظام آموزشی جمهوری اسلامی ایران. مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی. 5(3): 154-127.
28. گروه مؤلفان. (1390). مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران. تهران: وزارت آموزش و پرورش.
29. مجد فر، فاطمه.(1382). جامعه شناسی عمومی. تهران: شعاع، چاپ اول.
30. منانی، فرشته و پناهی آزاد، حسن. (1399). نسبت جاودانگی انسان و عمل اخلاقی از دیدگاه بانو مجتهده امین. پژوهش نامه اخلاق. 13(49): 51-68.
31. نراقی، ملا احمد. (1394). جامعه السعادات جلد1. ترجمه: کریم فیضی. قم: قائم آل علی، چاپ اول.
32. یادگاری، مطهره؛ صالحی، کیوان؛ سجادیه، نرگس سادات.(1398). ارائه نظریه داده بنیاد برای تبیین فرایندهای جاری تربیت اخلاقی در مدارس متوسطه شهر تهران. مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی. 4(2): 186-147.
33. Cam Philip. (2020). Teaching Ethics in Schools: A new approach to moral education. ACER Press
34. Chazan Barry. (2022). What Is “Moral Education”?,Principles and Pedagogies in Jewish Education. [DOI:10.1007/978-3-030-83925-3_4]
35. Tang H, Wang Y(2021). Moral Education Curriculum Reform for China’s Elementary and Middle Schools in the Twenty-First Century: Past Progress and Future Prospects. ECNU Review of Education.;4(4):727-742. doi:10.1177/2096531120923416
36. Thompson Winston C. (2021). Probing moral education and pursuing social justice: Review of Nucci, L. & Ilten-Gee, R. Moral education for social justice. Journal of Moral Education. [DOI:10.1080/03057240.2021.1992218]



XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط مجوز کریتیو کامانز Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 7، شماره 3 - ( 1401 ) برگشت به فهرست نسخه ها