TY - JOUR JF - qaiie JO - qaiie VL - 4 IS - 1 PY - 2019 Y1 - 2019/3/01 TI - A Comparative Analysis of the Components of Extra-Role Behavior in Educational Organizations with an Emphasis on the Educational Teachings of Islam TT - رفتار فرانقشی در سازمان‌های آموزشی، تحلیل تطبیقی مولفه ها با تاکید بر آموزه های تربیتی اسلام N2 - هدف این پژوهش، شناسایی مولفه‌های رفتار فرانقشی در سازمان‌های آموزشی با تأکید بر آموزه‌های اسلام است. روش پژوهش، ترکیبی از نوع کیفی- کمی است. جامعه تحقیق شامل دو بخش است: قرآن کریم، نهج­البلاغه و کتب مدیریتی و متخصصین مدیریت آموزشی، علوم تربیتی و معارف اسلامی. در بخش اول به طور هدفمند نمونه­ گیری و مطالعه عمیق شده و با استفاده از دسته­بندی و کدگذاری، به طور مستمر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و مقولات استخراج شد. سپس به منظور تأیید تناسب مقولات با اهداف پژوهش، نظرات 32 نفر متخصص مدیریت آموزشی و علوم تربیتی و 20 نفر متخصص معارف اسلامی از طریق دو پرسشنامه محقق‌ساخته جمع‌آوری و با استفاده از آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ضریب پایایی پرسشنامه‌ها از طریق آلفای کرونباخ به ترتیب 0/797 و 0/896 محاسبه شد. یافته­ها حاکی از این است که مولفه­ های رفتار فرانقشی در دانش مدیریت به ترتیب اولویت عبارتند از: ادب و احترام، تلاش و پشتکار و اشتیاق، آداب اجتماعی، توسعه خود، نوع­دوستی و رفتارهای کمکی، توسعه نگرش مثبت و تمایلات سازنده، وجدان کاری و اطاعت سازمانی، ابتکار فردی، مشارکت سازمانی، وفاداری سازمانی و جوانمردی. مولفه‌های رفتار فرانقشی در آموزه ­های اسلام نیز به ترتیب اولویت عبارتند از: تحکیم پیوندها و رفع کدورت بین­فردی، اهتمام به نیکی مضاعف، واکنش متعالی، همیاری هدفمند، پرده­پوشی عیوب، اهتمامات معنوی در حق دیگران، ترک انتقام حین قدرت، توجه به ابراز نیازها، وساطت معطوف به خیر، مساعدت پیش از طلب، همدلی و همدردی، تلاش و استقامت فراتر از انتظار، پرهیز از بزرگنمایی مشکلات، توانمندی تفکیک، نقش فعال و سازنده در انتقاد و پیشنهاد، تقویت روحیه و نشاط کاری، بزرگداشت و تکریم شخصیت افراد. برخی مولفه‌های رفتار فرانقشی در مدیریت و اسلام مشابه‌اند، اما دارای اشتراکات مطلق نیستند. بر این اساس می‌توان جایگاه آن‌ها را در قیاس با یکدیگر در روابط سه‌گانه حمایت، توسعه و نوآوری تبیین نمود. SP - 87 EP - 116 AU - Ezati, Mitra AU - Dialameh, Ph.D., Nikoo AU - Afzali Ghadi, Ph.D., Mona AD - Assistant Professor of Educational Management, Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Tehran KW - extra-role behavior KW - organizational citizenship behavior KW - educational organization KW - management knowledge KW - Islamic teachings. UR - http://qaiie.ir/article-1-387-fa.html DO - 10.29252/qaiie.4.1.87 ER -